Keto en diabetes type 1

Diabetes type 1 is helaas niet te genezen, maar er zijn wel mogelijkheden om een veel betere kwaliteit van leven te hebben! Voeding is hierbij het beste middel, waardoor je jouw klachten enorm kunt verminderen. In dit artikel ga ik je daar alles over uitleggen.

Inhoudsopgave:

• Wat is diabetes type 1
• Medicatie is noodzakelijk
• Verminder de hoeveelheid insuline
• De voordelen van een ketogeen levensstijl bij diabetes type 1
• Niet direct beginnen!

Wat is diabetes type 1?

Deze vorm van diabetes is aangeboren, dat wordt niet veroorzaakt omdat je iets “fout” hebt gedaan. Bij diabetes type 1 maakt jouw lichaam geen (of in sommige gevallen te weinig) insuline aan. Insuline is een hormoon wat zorg draagt voor de regeling van de glucosestofwisseling.

Na het eten van een koolhydraatrijke maaltijd, komt er in je lichaam glucose (suiker) vrij, hierdoor stijgt je bloedsuikerspiegel, wat vervolgens de aanmaak van insuline activeert. De insuline zorgt er voor dat jouw cellen zich als het ware open zetten, zodat de glucose de cel in kan en daar vervolgens omgezet kan worden naar energie. Je zou insuline dus ook wel als een sleutel kunnen zien.

Levensbedreigend
Zonder deze “sleutel” kunnen suikers dus niet opgenomen worden, met als gevolg dat je bloedsuikerspiegel te hoog blijft. Dit kan levensbedreigende situaties veroorzaken, waardoor het bij diabetes type 1 noodzakelijk is om insuline toe te dienen (aangezien je lichaam het niet aan kan maken).

Medicatie is noodzakelijk

Zoals hierboven toegelicht, is het bij diabetes type 1 noodzakelijk om medicatie te nemen. Vroeger was dit voornamelijk in de vorm van injecties. Deze injecties bevatten insuline, wat er voor zorgt dat de suikers in jouw bloed kunnen worden opgenomen. Tegenwoordig zijn er echter ook insulinepompen, dat is een medisch apparaat dat ingebracht is onder de huid. Deze pomp maakt het gemakkelijker om insuline medicatie toe te dienen, tevens zijn deze accurater in te stellen qua de hoeveelheden.

Hoe weet je hoeveel insuline je nodig hebt?

Om te weten op welke momenten en in welke hoeveelheden je insuline moet toedienen, zal je moeten meten wat de suikerwaarden in jouw bloed zijn. Aan de hand daarvan kan je namelijk een correcte inschatting maken. Doe je dat niet, dan is het risico op (ernstige) problemen als gevolg van te veel of te weinig medicatie erg hoog. Er zijn twee manieren om dit zelf te kunnen meten, die ik hieronder zal toelichten.

Een prikpen
De meest bekende manier is wat je ziet op de linker afbeelding. Hierbij maak je met een speciale prikpen een klein gaatje in de huid van je vinger, waardoor er een paar bloeddruppels uit je vinger te persen zijn. Die bloeddruppels doe je op een speciaal stripje, welke je vervolgens in een apparaatje plaatst. Het apparaatje meet hoe hoog (of laag) je bloedsuikerspiegel op dat moment is.

Een constante meter
Op de rechter afbeelding zie je een voorbeeld van een constante bloedsuikermeter. Dit is een klein apparaatje wat onder de huid wordt bevestigd, dit apparaatje meet continu jouw bloedsuikerspiegel. Deze meter werkt samen met een app, die je kunt installeren op je telefoon, waardoor je gemakkelijk en snel de suikerwaarden in jouw bloed kunt aflezen.

Welke is beter?
Het meest efficiënt is een constante meter, aangezien deze 24/7 jouw bloedsuikerspiegel meet. Hierdoor heb je een duidelijk beeld bij de hoeveelheid insuline die je nodig hebt. Ook is het natuurlijk prettig dat je niet (meerdere malen per dag) in je vinger hoeft te prikken.

Maar helaas is deze meter niet voor iedereen geschikt. Het kan namelijk voor komen dat je een allergische reactie of een ontsteking krijgt, doordat de meter continu in je huid zit. Wat ook een nadeel kan zijn, is dat je kleding kan blijven haken aan de meter. Voor ouderen zal het apparaat mogelijk ook minder geschikt zijn, omdat die het lastiger vinden om de bijkomende technologie goed te gebruiken. Jouw behandelend arts of diabetesverpleegkundige bespreekt met jou de mogelijkheden.

Verminder de hoeveelheid insuline die je nodig hebt en hou jouw bloedsuiker stabieler

Voorgaand in dit artikel heb je kunnen lezen wat diabetes type 1 precies inhoudt en waarom het noodzakelijk is om, bij deze vorm van diabetes, insuline toe te dienen.

Nu komen we bij het (bijna) magische stuk van dit artikel. Dat is namelijk het verminderen van de hoeveelheid insuline die je moet toedienen, maar nog belangrijker, hoe je jouw bloedsuikerspiegel veel stabieler kunt houden! De voordelen van een stabielere bloedsuikerspiegel zijn enorm, maar de belangrijkste is dat je veel minder gezondheidsrisico’s loopt zoals hart- en vaatziekten, een hypo of een hyper, etc…

Hoe dan?

Insuline heeft dus alles te maken met bloedsuikers, bloedsuikers worden verhoogd door koolhydraten (suikers). Indien je het aantal koolhydraten (dus suiker) drastisch vermindert, dan heb je veel minder insuline nodig. Alleen dat is al fantastisch toch?! Maar er is nog veel meer!

Jouw bloedsuikerspiegel blijft namelijk ook veel stabieler, op het moment dat je minder koolhydraten tot je neemt. Hierdoor heb je dus veel minder kans op een hypo of een hyper.

Waarom schrijven artsen en diabetesverpleegkundigen dit niet standaard voor?
Medici weten wat het effect van koolhydraten is, aan de hand daarvan concluderen zij ten slotte dat je insuline moet nemen. Maar toch krijgen mensen met diabetes type 1 vaak hetzelfde advies als de meeste mensen, namelijk: Eet volgens de richtlijnen van het voedingscentrum (schijf van 5, dus veel koolhydraten en weinig vet). Met helaas vaak ook nog de toelichting, dat je in principe alles kunt blijven eten wat je gewend bent, mits je er voor zorgt dat je voor elke maaltijd de juiste hoeveelheid insuline inspuit.

Is dat echt een verstandig advies?
Dat klinkt best onlogisch en tegenstrijdig… Jouw lichaam kan zelf geen insuline aanmaken, om koolhydraten (en dus suikers) te verwerken, dus adviseren wij jou om veel koolhydraten te gaan eten! En om dit te kunnen verwerken, moet je meer insuline tot je nemen… Zie jij de logica hierin?

Gelukkig begint er heel langzaam een verschuiving in dit oude advies te komen. Er zijn namelijk steeds meer onderzoeken die aantonen hoe slecht dit advies is, tevens zijn er meer specialisten die zich hier in verdiepen en al doende hun adviezen aanpassen.

De voordelen van een ketogeen levensstijl bij diabetes type 1

Een stabielere bloedsuikerspiegel
Juist omdat 1 van de voordelen van een ketogeen levensstijl is dat je bloedsuikerspiegel heel stabiel is, is dit echt ideaal voor mensen met diabetes type 1.

Ik heb al van veel mensen de resultaten mogen zien, dat hun bloedsuikers nog nooit zo stabiel zijn geweest! Zij voelen zich echt zo veel beter. Zo ervaren zij veel meer energie (logisch, als je lijf minder in shock is van alle bloedsuikerspiegel wisselingen), lopen ze veel minder risico op een hypo en zij hebben veel minder insuline nodig.

Verlaag de kans op een hypo
Uit onderzoek is gebleken dat de kans op een hypo met 90% verlaagd kan worden bij een ketogeen levensstijl. Aangezien een hypo levensbedreigend kan zijn, is dat alleen al voldoende reden om ketogeen te gaan leven toch?

Minder risico op diabetes type 2
Je kunt namelijk, ondanks dat je diabetes type 1 hebt, ook diabetes type 2 er bovenop krijgen (met alle gevolgen van dien).
Lees hier meer over diabetes type 2.

Positieve effecten op je gewicht
Veel mensen met diabetes type 1 (en 2) komen aan in gewicht en hebben tevens meer moeite met het afvallen. Dit komt doordat insuline zorgt voor de opslag van glucose (suiker), als jouw lichaam dat op dat moment niet nodig heeft voor het verbruiken van de energie, zal dit worden opgeslagen als vet. Omdat je moet schatten hoeveel insuline je nodig hebt, gaat dit nog wel eens mis, met als gevolg dat jouw lichaam te veel insuline heeft en dus makkelijker vet opslaat.

Doordat je bij een ketogeen levensstijl veel minder insuline nodig hebt, maar ook veel minder suikers tot je neemt, is er weinig om op te slaan als lichaamsvet. Ook geef je jouw lichaam hierdoor (omdat vet jouw nieuwe brandstof is) de mogelijkheid om makkelijker al opgeslagen vet te gebruiken voor energie.

Laat lichamelijke klachten verdwijnen
Veel mensen met diabetes type 1 ervaren regelmatig klachten zoals:
Duizeligheid, stijve spieren, wazig zicht, niet helder van geest (alsof er een mist in je hoofd hangt), stijve of pijnlijke gewrichten. Met een ketogeen levensstijl verdwijnen deze klachten vaak al binnen een paar weken.

Niet direct beginnen!

Doe dat alsjeblieft niet!

Ondanks dat een ketogeen levensstijl echt enorm aan te raden is, bij beide vormen van diabetes, is het niet verstandig om dit direct toe te passen. Diabetes type 1 kan echt levensbedreigende gevolgen hebben, als je daar niet zorgvuldig mee omgaat.

Dus, voordat je enige aanpassingen maakt in jouw voedingspatroon
Overleg altijd met jouw diabetesverpleegkundige, vraag of hij/zij bekend is met een ketogeen (of koolhydraatarme) levensstijl. Stap zo nodig over naar een andere diabetesverpleegkundige, die hier wel in is gespecialiseerd. Een ketogeen levensstijl heeft namelijk veel invloed op de hoeveelheid insuline die jij nodig hebt, vanaf de eerste dag al!

Vind je het lastig om dit te bespreken met jouw behandelaar?
Het zou natuurlijk helemaal mooi zijn als jouw huidige diabetesverpleegkundige hier al mee bekend is, of er voor openstaat om zich hier (goed) in te verdiepen. Wie weet gaat er wel een wereld voor hun open en kunnen ze nog meer mensen met diabetes type 1 en type 2 hiermee helpen!

Maar indien dit niet het geval is, blijf dan niet bij dezelfde behandelaar. Zorg er echt voor dat er zorgvuldig naar gekeken wordt, door iemand met verstand van zaken.

Belangrijke punten om rekening mee te houden
(onderstaande adviezen worden doorgaans gegeven door diabetesverpleegkundigen, die gespecialiseerd zijn in een ketogeen voedingspatroon, maar overleg dit altijd eerst met jouw behandelend medici!) :

Vaker meten
Een hypo valt niet altijd op. Heel vaak zijn mensen die een hypo hebben zich hier zelf niet van bewust, terwijl hun directe omgeving het al wel opmerkt. Prik dus wat vaker jouw bloedsuiker, als je geen continu-glucosemeter hebt.

Eiwitten tellen ook mee
Eiwitten hebben ook invloed op de bloedsuikerspiegel. Aangezien je deze, bij een keto levensstijl, in verhouding meer eet dan bij een “normaal” voedingspatroon, hebben deze wel ook invloed op de hoeveelheid insuline die je nodig hebt. Stel het spuiten van kortwerkende insuline uit tot 30 minuten na de maaltijd en gebruik de verhouding 10:6 (eiwit: langzame koolhydraten).

Keto-acidose valt mogelijk minder op
Bij keto-acidose tijdens keto zijn bloedsuikers niet altijd verhoogd. Voel je je ziek? Meet dan je ketonenwaarde. Als deze te hoog zijn (boven de 5), eet dan ieder uur 5 tot 10 gram langzame koolhydraten tot je je beter voelt. In het geval dat dit gebeurt, geef dit dan ook aan bij jouw diabetesverpleegkundige.

Wat is keto-aidose?
Bij de omschakeling naar vet als brandstof, gaat jouw lichaam ketonen aanmaken (vandaar de naam ketogeen). Hierbij komen afbraakstoffen vrij die (voornamelijk bij mensen met diabetes type 1) letterlijk het bloed kunnen verzuren.
Symptomen die je hierbij kunt ervaren zijn; een snelle en diepe ademhaling, braken en een adem die naar aceton ruikt. Keto-asidose kan levensbedrijgend zijn als dit verwaarloosd word, ga hier dus serieus mee om!

Voordat je gaat sporten
Sporten tijdens diabetes type 1 kan heel goed (graag zelfs!), maar let er wel op dat je voor het sporten wat extra eiwitten neemt. Bij een “normaal “voedingspatroon” worden extra koolhydraten voor het sporten aangeraden bij diabetes type 1.

Bronnen

Nielsen JV, Jönsson E, Ivarsson A. A low carbohydrate diet in type 1 diabetes: clinical experience–a brief report. Ups J Med Sci. 2005;110(3):267-73. doi: 10.3109/2000-1967-074. PMID: 16454166.

Hommel E, Schmidt S, Vistisen D, Neergaard K, Gribhild M, Almdal T, Nørgaard K. Effects of advanced carbohydrate counting guided by an automated bolus calculator in Type 1 diabetes mellitus (StenoABC): a 12-month, randomized clinical trial. Diabet Med. 2017 May;34(5):708-715. doi: 10.1111/dme.13275. Epub 2016 Nov 10. PMID: 27761942.

Turton JL, Raab R, Rooney KB. Low-carbohydrate diets for type 1 diabetes mellitus: A systematic review. PLoS One. 2018 Mar 29;13(3):e0194987. doi: 10.1371/journal.pone.0194987. PMID: 29596460; PMCID: PMC5875783.

de Souza Bosco Paiva C, Lima MHM. Introducing a very low carbohydrate diet for a child with type 1 diabetes. Br J Nurs. 2019 Aug 8;28(15):1015-1019. doi: 10.12968/bjon.2019.28.15.1015. PMID: 31393762.

Wolever TM, Hamad S, Chiasson JL, Josse RG, Leiter LA, Rodger NW, Ross SA, Ryan EA. Day-to-day consistency in amount and source of carbohydrate intake associated with improved blood glucose control in type 1 diabetes. J Am Coll Nutr. 1999 Jun;18(3):242-7. doi: 10.1080/07315724.1999.10718858. PMID: 10376780.

Thomas D, Elliott EJ. Low glycaemic index, or low glycaemic load, diets for diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jan 21;2009(1):CD006296. doi: 10.1002/14651858.CD006296.pub2. PMID: 19160276; PMCID: PMC6486008.

Hommel E, Schmidt S, Vistisen D, Neergaard K, Gribhild M, Almdal T, Nørgaard K. Effects of advanced carbohydrate counting guided by an automated bolus calculator in Type 1 diabetes mellitus (StenoABC): a 12-month, randomized clinical trial. Diabet Med. 2017 May;34(5):708-715. doi: 10.1111/dme.13275. Epub 2016 Nov 10. PMID: 27761942.

Brazeau AS, Mircescu H, Desjardins K, Leroux C, Strychar I, Ekoé JM, Rabasa-Lhoret R. Carbohydrate counting accuracy and blood glucose variability in adults with type 1 diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2013 Jan;99(1):19-23. doi: 10.1016/j.diabres.2012.10.024. Epub 2012 Nov 10. PMID: 23146371.

Fontvieille AM, Rizkalla SW, Penfornis A, Acosta M, Bornet FR, Slama G. The use of low glycaemic index foods improves metabolic control of diabetic patients over five weeks. Diabet Med. 1992 Jun;9(5):444-50. doi: 10.1111/j.1464-5491.1992.tb01815.x. PMID: 1611832.

Anderen lezen ook

💡De gezondheidsvoordelen van ketogeen eten
💡Macro’s berekenen en bijhouden
💡Ziekenhuisopname en keto