Het verhaal van een alcoholistische vader

Mijn ervaringen met een vader die worstelde met alcoholisme en de impact daarvan op ons gezin.

Laat me je meenemen in een persoonlijk verhaal dat de impact van de inzet van ouders op hun kinderen belicht. Het is een verhaal dat laat zien hoe goede bedoelingen soms onvoorziene gevolgen met zich meebrengen. Let op! Dit is een zeer aangrijpend verhaal, waar onderdelen in zitten die als schokkend ervaren kunnen worden.

Toen ik opgroeide, werkte mijn vader ontzettend hard om ons gezin te voorzien van alles wat hij dacht dat we nodig hadden. Hij had niet één, maar twee fulltime banen. Overdag was hij het hoofd van de ICT-afdeling bij een groot bedrijf, en ’s avonds en in het weekend runde hij zijn eigen autoleasebedrijf. Het voelde alsof hij altijd aan het werk was.

Natuurlijk waren er momenten waarop mijn vader thuis was, dit was vooral tijdens ontbijt en avondeten. Af en toe gingen we als gezin op vakantie, wat hele mooie herinneringen opleverde.

Dankzij het harde werk van mijn ouders konden we jaarlijks genieten van skivakanties in Oostenrijk, hadden we meer dan eens een jaarabonnement op Euro Disney (Parijs), en konden mijn broer en ik ons bezighouden met dure sporten zoals paardrijden. Op mijn twaalfde had ik zelfs mijn eigen paard. Het klinkt als een sprookje, toch?

Natuurlijk ben ik buitengewoon dankbaar voor deze ervaringen. Het zijn herinneringen die me altijd bij zullen blijven en die me hebben gevormd tot wie ik ben. Maar er is ook een keerzijde aan dit verhaal en het heeft helaas niet gezorgd voor een gelukkige afloop…

Hoewel mijn vader onvermoeibaar werkte om ons te voorzien van materiële zekerheid en kansen, resulteerde dat in dat we hem eigenlijk niet echt kenden. Zijn harde werk, dat hij deed uit liefde voor ons, maar dit zorgde ervoor dat hij afwezig was in veel van de belangrijke momenten in ons leven. Dat zijn namelijk niet de speciale momenten zoals vakanties, maar juist alle tijd daar tussen.

Toen ik 11 jaar oud was werd mijn zusje Monica geboren, gevolgd door mijn broertje Ramon.
Dat was het moment dat mijn ouders besloten om het anders te gaan doen. Zowel mijn vader als mijn moeder namen deels ouderschapsverlof op, om voor hun te zorgen.

Het was dit moment dat er dingen gingen opvallen. Doordat mijn vader veel meer thuis was zagen we dat hij behoorlijk veel alcohol nuttigde. Ook viel het op dat zijn gedrag naarmate de dag vorderde ook veranderde. Het duurt vaak even voordat dingen echt duidelijk worden, maar na verloop van tijd was het niet meer te ontkennen, mijn vader had een alcoholverslaving. Vanaf dat moment brak er een heftige periode aan. Ik denk dat ik de meeste van jullie geen schets hoef te geven van hoe het leven eruit ziet van iemand met een alcoholverslaving, of wat dat met de omgeving doet. En vanuit respect voor de privacy van mijn vader en van de dierbaren om ons heen treed ik hier ook niet te veel over in detail. Wel kan ik je vertellen dat het pittig was, waarbij er veel dingen gebeurd zijn die ik oh zo graag anders had gezien. Maar aan de andere kant, het heeft mij wel gevormd tot wie ik ben, en wie ik ben daar ben ik dankbaar voor.

Er waren veel ruzies en spanningen in huis. Tussen mijn ouders zat de hele situatie daardoor natuurlijk ook niet goed, maar het is ontzettend lastig om te bepalen wat juist is, zeker als er nog wel sprake van liefde is. En al helemaal als je ook 4 kinderen hebt samen, waarvan 2 nog echt kleintjes zijn. Toen ik 15 jaar oud was waren de spanningen in huis zo aanwezig dat het eigenlijk geen doen meer was, voor niemand van ons gezin. Mijn vader is toen het huis uit gegaan. Ondanks dat hij niet meer bij ons woonde, was hij er wel nog dagelijks. Hij hielp mee met het uitlaten van de hond, deed klusjes in huis en bracht tijd door met mijn jongere zusje en broertje. Die dingen waardeer ik (achteraf gezien) echt enorm aan hem en heb ik veel respect voor. De relatie van mijn ouders stond natuurlijk onder spanning en er waren veel vraagtekens over de toekomst, maar hier hebben wij als kinderen niet heel veel van meegekregen. Ze gingen nog steeds op gezamelijke vakanties, maar hier haakte ik gezien mijn leeftijd al niet meer bij aan. Voor mij was het juist een gevoel van vakantie om even samen met mijn broer het huis voor ons alleen te hebben. 😉

Naarmate de tijd verstreek was mijn vader steeds meer bij ons thuis te vinden, maar ik was toen veel op pad met vrienden, waardoor het allemaal prima ging. Het was ook niet zo dat mijn vader en ik echt altijd ruzie hadden, helemaal niet zelfs, maar de ruzies die er waren, die waren behoorlijk heftig. Wat vooral het grootste probleem was tussen ons is dat ik heel erg een gevoelsmens ben en graag praat over dingen, terwijl mijn vader helaas nooit geleerd heeft hoe hij goed met emoties om moest gaan. Ook had mijn vader het beeld dat een kind altijd moet doen wat de ouder zegt, terwijl ik altijd wilde weten waarom, zodat ik het kon begrijpen. En ik zeg eerlijk, als ik ergens de logica niet van inzag, dan trok ik mijn eigen plan. Dat zal vast ook niet altijd makkelijk zijn geweest voor mijn ouders.

Toen ik 21 jaar oud was woonde ik al 3 jaar niet meer thuis. Ik had niet veel contact met mijn vader, maar het contact dat ik had was op zich wel prima. Het was namelijk vooral oppervlakkig en praktisch contact. Mijn vader was door de jaren heen ook meerdere malen gestopt met drinken, zelfs een keer voor een jaar lang, maar helaas was dit slechts tijdelijk. Maar op de momenten dat hij niet dronk, had ik oprecht de hoop dat we misschien zelfs wel een band konden opbouwen, omdat hij dan zo ten positieve veranderde.

Helaas waren er zoals ik hierboven al zei ook periodes dat hij weer begon te drinken, je zag en merkte dit echt meteen aan hem. Onderstaand zie je een foto van mijn vader die genomen is in een periode waar hij meer dronk.

Het blauwe verdween uit zijn ogen en maakte plaats voor een doffe grijstint, hij zag er onverzorgd uit, riekte naar alcohol en had een grauwe tint op zijn gezicht. Ook was iedere poging tot een gesprek met hem gedoemd om te falen. De alcohol maakte hem namelijk erg achterdochtig en heel stug. Toen hij door de vele jaren aan veel te veel alcohol nuttiging fysiek en mentaal achteruit ging maakten wij ons echt zorgen. Hij had namelijk alle tekenen van de ziekte van Korsakov, dit is een neuro psychiatrische aandoening die meestal wordt veroorzaakt door langdurig overmatig alcoholgebruik. Deze aandoening wordt gekenmerkt door ernstig geheugenverlies, voornamelijk van recente gebeurtenissen, terwijl het langetermijngeheugen over het algemeen gedeeltelijk behouden blijft. Het kan ook gepaard gaan met desoriëntatie in tijd en ruimte, confabulatie (het onbewust verzinnen van verhalen om geheugenverlies te dekken), en andere cognitieve stoornissen. Ook voor hem was dit niet meer te ontkennen.

Toen kwam mijn vader met zeer verontrustend nieuws, hij zag het leven niet meer zitten en wilde er zelf uitstappen. We hebben aan alle bellen gerinkeld die we maar konden vinden, maar bij alle hulpverleners die wij spraken kregen wij de boodschap dat ze niets konden betekenen, tenzij hij dat zelf wilde. Maar dat wilde hij niet, hij wilde (of kon) geen hulp aanvaarden. Omdat mijn moeder met 2 kleine kinderen thuis zat en de situatie natuurlijk heel veel impact op haar maakte besloot ik om iedere avond bij zijn verblijfplaats te gaan kijken of hij nog leefde… Mijn broer was in die periode in dienst bij de marine en veel van huis, dus ik zag geen andere optie. Dit was voor mij emotioneel gezien heel zwaar, ik wist tenslotte niet of ik hem überhaupt nog in leven zou aantreffen, of dat ik hem daar mogelijk na een geslaagde poging tot zelfmoord zou vinden. De omstandigheden waarin ik mijn vader aantrof zijn te extreem om openbaar te delen, maar ik kan je wel vertellen, het was echt verschrikkelijk, dat wens je niemand toe. Maar, hij was in leven iedere keer dat ik hem kwam bezoeken. Hij zei wel iedere keer dat dit de laatste keer was dat ik hem zou zien, dus dat was natuurlijk enorm zwaar, maar gelukkig heb ik hem altijd in leven aangetroffen. En toen gebeurde er iets onverwachts! Mijn vader was weer gestopt met drinken! We zagen veel mogelijke uitkomsten van de situatie, maar dit hadden wij niet verwacht. Naarmate de tijd vooruit ging begon mijn vader echt op te knappen. Hij kreeg het blauw weer terug in zijn ogen, had een normale tint, rook fris en niet naar alcohol en kon zelfs weer gesprekken voeren, lachen en spelletjes doen met Monica en Ramon (mijn jongere zusje en broertje). Wauw, zou ik dan echt mijn vader terug hebben gekregen door deze ervaringen en konden we misschien zelfs wel een echte band gaan opbouwen?

Helaas is dit van korte duur geweest en nam het een nieuwe geheel onverwachte wending. Het was een paar dagen voor mijn 22ste verjaardag toen mijn moeder belde. Ik was net terug van het doen van alle boodschappen omdat ik het de volgende dag zou gaan vieren. Toen kreeg ik het te horen, mijn vader was overleden. De politie was kort daarvoor aan de deur geweest met het nieuws dat het levenloze lichaam van mijn vader was gevonden en dat het ging om zelfdoding. Ik stapte meteen in de auto en reed zo hard als dat ik kon naar mijn ouderlijk huis. Mijn broertje en zusje waren gelukkig bij de overburen. Mijn moeder was namelijk kort daarvoor ook even van huis geweest, waarbij de overburen in korte tijd 2 of 3 keer de politie aan de deur hadden zien staan. Ze wisten toen meteen dat het foute boel was, zij hadden tenslotte ook vanaf de zijlijn meegekregen wat er bij ons thuis gespeeld had al die jaren ervoor. Toen mijn moeder thuis kwam hebben ze mijn moeder verteld dat ze beter zo snel mogelijk contact met de politie op kon nemen en dat zij mijn broertje en zusje wel even mee naar hun huis zouden nemen.

Toen ik bij mijn ouderlijk huis aankwam heb ik eerst mijn moeder een dikke knuffel gegeven en gevraagd wat er nu precies gebeurd was. Mijn broer Louis was er inmiddels ook. We hebben ons broertje en zusje opgehaald bij de overburen en samen hebben we het nieuws gebracht. Dit was denk ik één van de moeilijkste dingen die ik ooit heb moeten vertellen aan iemand. Daarna zijn mijn broer en ik de directe familie langs gegaan met het nieuws en hebben we de rest van de buren op de hoogte gebracht. Dit was namelijk iets wat we persoonlijk wilde delen, niet iets wat via via bij mensen die zo dichtbij stonden terecht moest komen. Natuurlijk gebeurde er emotioneel en praktisch gezien nog van alles de week daarna qua alles regelen en afhandelen, maar dat is voor dit verhaal niet relevant.

Ondanks alle verdriet en spijt die ik voel over hoe de dingen zijn verlopen, besef ik dat ik niet in staat ben om de tijd terug te draaien en dingen te veranderen. Toch heb ik geleerd om stil te staan bij de gebeurtenissen, koester ik de mooie herinneringen en ben ik dankbaar voor de persoon die ik ben geworden door deze ervaringen. Het doet me echt pijn dat ik mijn vader niet beter heb leren kennen. Ondanks de schadelijke invloed van alcohol en de uitdagingen die we hebben doorstaan, kan ik niets dan positieve woorden spreken over hem. Hij had een hart van goud en stond altijd voor iedereen klaar, 24/7. Een simpel telefoontje en hij was onderweg, zo snel als hij kon.

Helaas heeft hij nooit geleerd hoe je emoties moet uiten en anderen de kans geeft om hun liefde voor jou te uiten en deze liefde te ontvangen.

Dit verhaal is een herinnering aan de complexiteit van ouderschap. Het benadrukt dat ouders, ongeacht hoeveel ze ook geven, soms voorbijgaan aan wat echt belangrijk is: de tijd die ze doorbrengen met hun kinderen. Maar ook dat het leven niet altijd gemakkelijk is. En dat hetgeen wat je van de meeste mensen te zien krijgt, niets hoeft te zeggen over wat zij allemaal hebben meegemaakt en welke littekens zij met zich meedragen.

Hij wordt gemist, voor altijd in onze herinnering en in ons hart.